Przysługuje Ci roszczenie względem innej osoby? Może np. ktoś jest Ci winny pieniądze, a Ty zastanawiasz się nad wniesieniem pozwu do sądu? Wiesz ile masz na to czasu, aby nie narazić się na przedawnienie roszczenia?

Oczywiście, jak zwykle “to zależy”.

Termin przedawnienia są różne, jeśli chodzi o roszczenia wynikające z konkretnych umów.

 

Kwestie dotyczące przedawnienia uregulowane są w kodeksie cywilnym.

 

Przedawnienie : co stanowią przepisy kodeksu cywilnego?

 

Z zastrzeżeniem wyjątków w ustawie przewidzianych, roszczenia majątkowe ulegają przedawnieniu

Po upływie terminu przedawnienia ten, przeciwko komu przysługuje roszczenie, może uchylić się od jego zaspokojenia, chyba że zrzeka się korzystania z zarzutu przedawnienia. Jednakże zrzeczenie się zarzutu przedawnienia przed upływem terminu jest nieważne.

 

Początek biegu przedawnienia:

 

Bieg przedawnienia rozpoczyna się od dnia, w którym roszczenie stało się wymagalne. Jeżeli wymagalność roszczenia zależy od podjęcia określonej czynności przez uprawnionego, bieg terminu rozpoczyna się od dnia, w którym roszczenie stałoby się wymagalne, gdyby uprawniony podjął czynność w najwcześniej możliwym terminie.

Bieg przedawnienia roszczeń o zaniechanie rozpoczyna się od dnia, w którym ten, przeciwko komu roszczenie przysługuje, nie zastosował się do treści roszczenia.

Przerwanie biegu przedawnienia

 

Bieg przedawnienia przerywa się:

 

1. przez każdą czynność przed sądem lub innym organem powołanym do rozpoznawania spraw lub egzekwowania roszczeń danego rodzaju albo przed sądem polubownym, przedsięwziętą bezpośrednio w celu dochodzenia lub ustalenia albo zaspokojenia lub zabezpieczenia roszczenia;
2. przez uznanie roszczenia przez osobę, przeciwko której roszczenie przysługuje;
3. przez wszczęcie mediacji

 

Uwaga: twoje “niewinne” działanie polegające na uznaniu danego roszczenia może mieć daleko idące skutki.

O tym napiszę osobny artykuł, ale zawsze dobrze się zastanów np. w sytuacji gdy  chcesz prosić wierzyciela o rozłożenie świadczenia na raty.

 

Skutki przerwania przedawnienia

 

Po każdym przerwaniu przedawnienia biegnie ono na nowo.

W razie przerwania przedawnienia przez czynność w postępowaniu przed sądem lub innym organem powołanym do rozpoznawania spraw lub egzekwowania roszczeń danego rodzaju albo przed sądem polubownym albo przez wszczęcie mediacji, przedawnienie nie biegnie na nowo, dopóki postępowanie to nie zostanie zakończone.

 

Przedawnienie względem dziecka (osoby niemającej pełnej zdolności do czynności prawnych)

 

Zgodnie z treścią przepisu:

 

przedawnienie względem osoby, która nie ma pełnej zdolności do czynności prawnych, nie może skończyć się wcześniej niż z upływem lat dwóch od ustanowienia dla niej przedstawiciela ustawowego albo od ustania przyczyny jego ustanowienia.

Jeżeli termin przedawnienia jest krótszy niż dwa lata, jego bieg liczy się od dnia ustanowienia przedstawiciela ustawowego albo od dnia, w którym ustała przyczyna jego ustanowienia.

 

Jest też bogate orzecznictwo sądu najwyższego i Sądów Apelacyjnych w tym temacie:

 

Z orzecznictwa Sądów Apelacyjnych :

instytucja przedawnienia roszczeń służy stabilizacji obrotu prawnego. Jej celem jest ograniczenie w czasie możliwości realizacji roszczeń wynikających ze stosunków zobowiązaniowych, ustawy lub zdarzeń powodujących odpowiedzialność cywilnoprawną. Pozwala ona dłużnikowi na uchylenie się od zaspokojenia wierzyciela po upływie terminu przedawnienia (art. 117 § 2 k.c.). Skorzystanie z tego uprawnienia jest więc działaniem w granicach prawa, z reguły świadczącym o realizacji służącego dłużnikowi prawa podmiotowego.

 

To teraz coś, co prawdopodobnie zainteresuje Cię najbardziej:

 

Co to przedawnienie oznacza dla Ciebie w praktyce?

• nie zwlekaj zbyt długo z dochodzeniem swoich roszczeń
• jeśli już zostałeś pozwany – przeanalizuj sytuację pod kątem przedawnienia
• jeśli zamierzasz np. decydować się na mediację czy prosić o rozłożenie na raty: zastanów się nad tym, jakie konsekwencje może mieć takie działanie.

 

To może jeszcze zapytasz:

 

Czy w przypadku każdej sprawy cywilnej dojdzie do przedawnienia?

Nie lubię posługiwać się określeniami “zawsze”,  “nigdy”, “żadna”.

Co więcej, powtarzam że każda sprawa jest inna  😉

Są takie sprawy, gdzie nie ma mowy o przedawnieniu.

Np. sprawę o stwierdzenie nabycia spadku, dział spadku czy podział wspólnego majątku możesz wnieść do sądu nawet po wielu latach.

 

Czy może tak być, iż roszczenie jest przedawnione, a sąd i tak zasądzi zgodnie z żądaniem pozwu?

Cóż, nie są to częste sytuacje ale… to temat na osobny wpis.

Ale tak, dobrze myślisz: w wyjątkowych sytuacjach to niewykluczone.

 

 

A co jeśli obudziłem się “za pięć dwunasta”?

Tak się zdarza. Zorientowałeś się, iż termin przedawnienia mija dosłownie za parę dni, a ty w żaden sposób nie zdążysz zebrać i przygotować dowodów?

Nie brzmi to dobrze, ale może coś się jeszcze da zrobić.

Zobacz o czym pisałam w tym wpisie.

 

I w końcu:

czy jak sąd mi coś zasądził, to będę mógł tego dochodzić choćby i za 10 lat?

No nie tak do końca.

Przepisy regulujące tę kwestię zostały niedawno zmienione (tj. w lipcu 2018 r.)

 

Zgodnie z obowiązującym teraz przepisem:

 

Roszczenie stwierdzone prawomocnym orzeczeniem sądu lub innego organu powołanego do rozpoznawania spraw danego rodzaju albo orzeczeniem sądu polubownego, jak również roszczenie stwierdzone ugodą zawartą przed sądem albo sądem polubownym albo ugodą zawartą przed mediatorem i zatwierdzoną przez sąd przedawnia się z upływem sześciu lat.

Jeżeli stwierdzone w ten sposób roszczenie obejmuje świadczenia okresowe, roszczenie o świadczenie okresowe należne w przyszłości przedawnia się z upływem trzech lat.

Jednak:

z uwagi na zmianę przepisów w tym zakresie, każdą sytuację trzeba bardzo dokładnie przeanalizować, dlatego nie poprzestawaj na samej tylko lekturze przepisu w obecnym brzmieniu.

 

 

A jeśli chodzi o niedawne zmiany w przepisach:

obowiązujący już od kilku miesięcy:

art. 117 par. 2 (1) kodeksu cywilnego:

Po upływie terminu przedawnienia nie można domagać się zaspokojenia roszczenia przysługującego przeciwko konsumentowi.