Wiesz, czym jest prokura i kto może ją ustanowić? Wiesz, gdzie należy szukać przepisów dotyczących prokury? Może myślałeś, że podstawa prawna znajduje się w kodeksie spółek handlowych, ale odpowiedź na to pytanie będzie inna.

Przepisy regulujące prokurę znajdują się w kodeksie cywilnym.

Dziś – w pierwszym wpisie dotyczącym tego zagadnienia: odpowiedzi na kilka podstawowych, ale bardzo istotnych pytań:

 

Czym jest prokura – zgodnie z przepisami kodeksu cywilnego?

Cytując przepis:

Prokura jest pełnomocnictwem udzielonym przez przedsiębiorcę podlegającego obowiązkowi wpisu do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej albo do rejestru przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego, które obejmuje umocowanie do czynności sądowych i pozasądowych, jakie są związane z prowadzeniem przedsiębiorstwa.

 

Kto może być prokurentem?

Tu kodeks daje jasną odpowiedź.

Prokurentem może być osoba fizyczna mająca pełną zdolność do czynności prawnych.

 

Czy prokura powinna być gdzieś zgłoszona?

Tak – w zależności od formy prawnej przedsiębiorcy:

Udzielenie i wygaśnięcie prokury przedsiębiorca powinien zgłosić do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej albo rejestru przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego.

 

Czy jest obowiązek ustanawiania prokury?

Nie, przepisy nie przewidują takiego obowiązku.

Dodam jeszcze – w przypadku spółki – upewnij się, iż wymóg taki nie został ustanowiony w umowie.

Ale powtarzam: przepisy kodeksu cywilnego, ani też kodeksu spółek handlowych nie przewidują obowiązku ustanawiania prokury.

 

Czy jest celowym działaniem ustanowienie prokurenta?

To zależy:) Ale często tak.

 

Czy przedsiębiorca wpisany do CEIDG może ustanowić prokurę?

Tak, może.

 

Czy spółka cywilna może ustanowić prokurenta?

Spółka cywilna nie – tak samo jak spółka cywilna nie może być pozwana. Ale spółka cywilna to jedno, a wspólnik – przedsiębiorca to już zupełnie inna kwestia.

 

Czy spółka z o.o. może ustanowić prokurenta?

Owszem może – jest przecież przedsiębiorcą:)

 

Czy prokurent jest organem spółki?

Nie – nie jest organem.

 

Czy umowa spółki z o.o. może przewidywać wymogi, jakie powinien spełniać prokurent?

Tak, owszem może.

 

Czy prokura może być udzielona kilku osobom?

Tak, może. Jest to w tej sytuacji prokura łączna.

Kodeks stanowi dokładnie tak:

Prokura może być udzielona kilku osobom łącznie (prokura łączna) lub oddzielnie.

Prokura może obejmować umocowanie także albo wyłącznie do dokonywania czynności wspólnie z członkiem organu zarządzającego lub wspólnikiem uprawnionym do reprezentowania handlowej spółki osobowej.

 

Czy można odwołać prokurę?

 

Prokura w orzecznictwie Sądu Najwyższego i Sądów Apelacyjnych:

 

Zakres umocowania prokurenta jest określony w każdym wypadku ściśle przez ustawę (w odróżnieniu od pełnomocnictwa, gdzie o zakresie umocowania pełnomocnika decyduje sam mocodawca) i obejmuje umocowanie do czynności sądowych i pozasądowych, związanych z prowadzeniem przedsiębiorstwa. Ustawowo określony zakres prokury nie może być skutecznie ograniczony wobec osób trzecich (art. 1091 § 2 k.c.), mimo że mocodawca i prokurent mogą w drodze porozumienia ustalić węższy jej zakres. Ograniczenie to obowiązuje tylko między stronami i nie dotyczy podmiotów zewnętrznych. W literaturze podnosi się, że szeroki (ustawowy) zakres umocowania wynika z zasad szybkości i bezpieczeństwa obrotu gospodarczego, które wymagają, aby pozostawał on niezmienny. Eliminuje to również co do zasady ryzyko braku umocowania prokurenta do dokonania w imieniu przedsiębiorcy czynności prawnej lub wykroczenia poza jego zakres.

 

Prokura jest instytucją prawa handlowego, będącego częścią prawa cywilnego. Została uregulowana bezpośrednio w kodeks cywilnym. Jest przy tym rodzajem pełnomocnictwa, będącego jedną z form przedstawicielstwa. Z zestawienia tych informacji płynie wniosek, że w sprawach nieuregulowanych do prokury w pierwszej kolejności znajdą zastosowanie normy prawne dotyczące pełnomocnictwa, a jeśli i one nie dadzą poszukiwanej odpowiedzi, normy o przedstawicielstwie, a wreszcie ogólne normy k.c.

 

<a href=”https://pl.freepik.com/darmowe-zdjecie>Obraz autorstwa drobotdean</a> na Freepik