Pisałam już niedawno o tym, jak wygląda pozew. Wspominałam też, iż w pozwie zawiera się wnioski dowodowe. Postanowiłam jednak poświęcić osobny wpis aby  opowiedzieć Ci, co może być dowodem w sprawie cywilnej?

W sprawie cywilnej (też sprawie spadkowej czy rodzinnej) powód wnosi pozew, co też rozpoczyna postępowanie sądowe. Ok, czasem jest to wniosek a nie pozew np. w sprawie o ustalenie kontaktów z dzieckiem czy o dział spadku, ale na potrzeby tego wpisu nie jest to okoliczność mająca kluczowe znaczenie. Wpis dotyczyć będzie bowiem tego, co może być dowodem w sprawie cywilnej.

Ale zanim o tym, co może być dowodem:

 

Ciężar dowodu

 

W kodeksie cywilnym jest art. 6

Zgodnie z jego treścią:

 

ciężar udowodnienia faktu spoczywa na osobie, która z faktu tego wywodzi skutki prawne.

 

Tak więc:

twierdzisz, że jakiś fakt miał miejsce? Powinieneś w sprawie przed sądem to wykazać.

I zanim przejdziemy do odpowiedzi na pytanie, co może być dowodem:

Jest coś takiego w procedurze cywilnej, jak „prekluzja”

Nie wiem, czy kiedyś się już z takim słowem spotkałeś.

Brzmi może dość skomplikowanie, a chodzi o to, że…

dowody w sprawie cywilnej powinny być zawnioskowane tak szybko, jak to możliwe.

Czyli w przypadku powoda – w pozwie, a w przypadku pozwanego w odpowiedzi na pozew.

(dla zainteresowanych: warto przeczytać art. 217 k.p.c.)

Jeśli dowodów nie przedstawisz możliwie szybko, niestety musisz liczyć się z tym, iż sąd ich nie uwzględni.

Ale wracając do pytania postawionego w tytule wpisu:

 

Co może być dowodem w sprawie cywilnej?

 

Może będziesz zdziwiony, ale… nie ma w kodeksie zamkniętego wykazu co tym dowodem może być, a co już nie.

Sporo zależy tu od rodzaju sprawy. Zazwyczaj trochę inaczej wyglądają wnioski dowodowe w sprawie o rozwód, a inaczej w sprawach gospodarczych.

Najczęstszymi dowodami są jednak :

• dokumenty (w tym też – zwłaszcza w sprawach gospodarczych rachunki i faktury)
• zeznania świadków (temu zagadnieniu będzie poświęcony osobny wpis)
• wydruki maili
• zdjęcia
• w sprawach o rozwód z orzekaniem o winie często spotykanym dowodem są sprawozdania detektywów

 

Często jestem pytana, czy świadkami mogą być osoby z najbliższej rodziny.

Otóż, tak – mogą. To sąd ocenia wiarygodność zeznań świadków.

Nie ma ograniczeń w tej kwestii, jednak osoby z najbliższej rodziny mogą odmówić składania zeznań.

Napiszę o tym dokładnie w artykule dotyczącym zeznań świadków i przesłuchania stron.

 

Osobna kategoria dowodów to :

• opinie biegłych

To ważny dowód, który trudno zastąpić innymi dowodami.

Opinie takie są dopuszczane często w sprawach o podział majątku, dział spadku czy zniesienie współwłasności (na okoliczność wartości nieruchomości, ewentualnie ruchomości czy też wartość poniesionych  nakładów).

Opinie biegłych (psychologów) dopuszczane są w sprawach rodzinnych – np. o ustalenie kontaktów z dziećmi.

Często (żeby nie powiedzieć prawie zawsze) takie opinie są dopuszczane w sprawach o błąd medyczny.

Sprawy „o błędy medyczne”  to jedna z tych kategorii spraw, gdzie bez opinii biegłych ani rusz.

Tak – niestety opinie biegłych wiążą się z kosztami.

Zazwyczaj sąd zobowiąże tego kto wnioskował o przeprowadzenie dowodu do wpłaty zaliczki na poczet kosztów związanych z tą opinią. Koszty procesu to jednak temat na inny wpis- a szczególnie to,  co zapewne interesuje Cię najbardziej, czyli zwolnienie z tych kosztów.

A co jeśli opinia biegłego jest dla Ciebie niekorzystna?

Możesz spróbować ją podważyć. Sąd doręczy Ci taką opinię i umożliwi ustosunkowanie do niej na piśmie. Jeśli opinia faktycznie jest niekorzystna, warto to zrobić. Ewentualnie możesz wnosić o dopuszczenie dowodu z opinii innego biegłego. ALE nie licz, że sąd taki wniosek uwzględni jeśli ograniczysz się tylko do stwierdzenia, że opinia Ci się nie podoba.

Zazwyczaj po przesłuchaniu świadków i dopuszczeniu innych dowodów sąd przesłuchuje strony postępowania.

W niektórych rodzajach spraw – np. o rozwód to obowiązkowa czynność.

 

Na koniec tego fragmentu przypomnę jeszcze raz:

to Ty będąc stroną w sprawie sądowej powinieneś wykazać się aktywnością.

Może jednak być tak, iż chciałbyś zawnioskować jakiś dowód, ale niestety nie dysponujesz określonym dokumentem.

 

Co gdy sam nie dysponuję tym dowodem?

 

może tak być, iż chcesz aby sąd dopuścił jakiś dowód – np. z dokumentu, jednak dokumentu tego nie posiadasz. Wiesz natomiast, kto dokumentem tym dysponuje.

To całkiem dobra sytuacja.

Możesz wtedy poprosić sąd, aby zwrócił się do takiej osoby czy instytucji i zobowiązał ją do przedłożenia określonego dokumentu.

Sąd może np. zwrócić się do banku – aby bank udostępnił wyciągi z rachunków bankowych.

Pamiętaj jednak, że inicjatywa dowodowa jest po Twojej stronie – w końcu to Ty jesteś stroną postępowania.

Dodatkowo – po przesłuchaniu świadków – sąd zazwyczaj przesłuchuje strony postępowania.

 

I jeszcze:

Jeśli druga strona jakiś fakt przyznaje, nie musisz już tego udowadniać.

Poza tym :

Sąd może  dopuścić dowód, który nie został zgłoszony przez stronę, ale… przede wszystkim to Ty musisz pomyśleć, jak udowodnić swoje twierdzenia. Nie licz, że ktoś (sąd) będzie za Ciebie poszukiwał dowodów – to przede wszystkim strony muszą zgłaszać wnioski dowodowe.

W sprawie sądowej 

to sąd ocenia wiarygodność i moc dowodów według własnego przekonania,na podstawie wszechstronnego rozważenia zebranego materiału.